(Vị thuốc thượng phẩm trong Thần nông bản thảo kinh)
Địa phu tử là hạt của cây địa phu thuộc họ rau muối (Chenopodiaeae), loài thực vật thân cỏ, sống 1 năm. Chủ yếu sinh trưởng ở những vùng như Giang Tô, Sơn Đông, Hà Nam, Hà Bắc... Phương pháp điều chế địa phu tử là vào mùa thu, khi quả chín thì hái cả gốc về phơi khô, lấy hạt.
Bản kinh có viết: Địa phu tử vị đắng, tính hàn. Chủ trị các loại bệnh do bàng quang thấp nhiệt gây ra, thông lợi niệu đạo, bổ khí tỳ, vị, tăng cường chức năng của tỳ vị, bổ tinh ích khí, điều tiết trạng thái vận hành phân bố các vi chất và chức năng của các cơ quan trong cơ thể. Dùng lâu dài có thể giúp tai mắt tinh thông, cơ thể nhẹ nhàng, thoải mái, kéo dài tuổi thọ.
Đông y cho rằng, địa phu tử thuộc loại dược liệu vị đắng, tính hàn, có tác dụng tiết hỏa, táo thấp, cho nên có thể dùng để trị các chứng bệnh do thấp nhiệt gây ra. Địa phu tử có thể trị chứng tiểu dắt, đi tiểu nhiều có lẫn máu, nhiệt nóng do thấp nhiêt tích tụ trong bàng quang gây ra. Khi tiểu tiện khiến cho thấp nhiệt bài trừ ra ngoài, còn có thể trừ tà nhiệt tích tụ trong kinh mạch ở nữ giới, thanh nhiệt, lợi cho thai nhi, trị các bệnh phụ khoa như khí hư ra bất thường do thấp nhiệt tích tụ tạo nên. Ngoài ra, địa phu tử còn có tác dụng khác, như có thể trị mụn nhọt, lở loét ngoài da, đun lấy nước tắm, còn có thể trị lở loét, mẩn ngứa bộ phận sinh dục nam và nữ, trừ nhiệt, khử phong. Trong sách Bản thảo nguyên thủy cũng ghi lại. Địa phu tử ngoài tác dụng có thể trừ được nhiệt tích tụ trong da, còn trị các chứng bệnh mẩn ngứa do thấp nhiệt trên da.
Y học lâm sàng hiện đại thông qua thang thuốc này điều trị chứng thấp nhiệt ở bàng quang, tiểu tiện khó do thấp nhiệt. Ngoài ra, còn điều trị các chứng ngứa ngáy trên da, ghẻ lở, hắc lào, ngứa ở bộ phận sinh dục nam và nữ. Còn về công hiệu “ích tinh khí” mà Bản kinh đã nhắc đến, cũng chỉ là kết quả tinh khí tự an sau khi đã loại trừ thấp nhiệt, không nên sử dụng tùy tiện, địa phu tử làm vị thuốc bổ.
Địa phu tử khí uống vào trong cơ thể có thể trị chứng tiểu dắt, đi tiểu nhiều lần có lẫn máu, nhiệt tích tụ trong bàng quang gây ra.
Địa phu tử còn có tác dụng trị mụn nhọt, lở loét, đun lấy nước tắm có thể trị chứng lở loét bộ phận sinh dục nam và nữ.
Tiết hỏa, táo thấp.
Trị bệnh mắt đỏ do phong nhiệt
Địa phu tử 15g (đã sao), địa hoàng tươi 250g (lấy nước cốt). Các vị thuốc này làm thành bánh, phơi khô, nghiền nhỏ. Mỗi lần dùng 9g với rượu khi đói.
Trị chứng đau đầu, mặt phù thũng, sốt do thương hàn
Lấy địa phu tử, gừng tươi, mỗi loại một phần nghiền nhỏ, dùng với rượu nóng, nếu ra mồ hôi là khỏi.
Trị bệnh sa nang ở trẻ nhỏ
Lấy địa phu tử đã sao, rồi nghiền nhỏ. Mỗi lần dùng 3g với rượu.
Trị bệnh kiết lỵ ra máu không dứt
Địa phu tử 156g, địa du, hoàng cầm, mỗi loại 31g. Các vị thuốc trên nghiền nhỏ trộn lẫn với nhau, mỗi lần dùng 1 thìa với nước ấm.
Trị chứng bí tiểu, tiểu dắt khi mang thai.
Địa phu tử 156g, thêm 4l nước sắc lên tới khi còn 2,5l, chia làm nhiều lần để uống.
Trị tiểu tiện không thông
Lấy địa phu tử ép lấy nước, hoặc có thể lấy 1 bó cây địa phu, sắc lên lấy nước uống.
Trị tiểu tiện không thông, tiểu buốt, đi tiểu ra nước đỏ như máu và đi tiểu nhiều lần
Canh địa phu tử: Địa phu tử, cù mạch, hoàng cầm, quỳ tử, tri mẫu, chỉ thực, thăng ma, trư linh, mỗi loại 0,75g, trần bì, tảo biển, thông thảo, mỗi loại 0,375g, đại hoàng 2,25g. Các vị thuốc trên cắt nhỏ, dùng 600ml nước sắc còn 200ml. Tùy theo tuổi của người bệnh mà dùng cho hợp lý.
Sức khỏe 24h - Tin tức - Kiến thức - Y học
Địa chỉ:
Điện thoại:
Email: skhoe24h@gmail.com
