(Vị thuốc hạ phẩm trong Thần nông bản thảo kinh)

Liên kiều là quả phơi hay sấy khô của cây liên kiều loài thực vật họ mộc tê. Có 2 loại thanh kiều và lão kiều. Thanh kiều thu hoạch vào mùa thu, quả vừa mới chín vẫn còn màu xanh, loại trừ tạp chất, hấp chín, phơi khô là được. Lão kiều chỉ quả chín khi thu hoạch, đem phơi khô là được.
Liên kiều có vị đắng, tính bình. Chủ trị chứng lúc nóng lúc lạnh, có kết hạch bị vỡ gây rò mủ, u nhọt ác tính, bướu cổ, tà nhiệt tích tụ và các loại bệnh truyền nhiễm.
Liên kiều vị đắng có thể hạ hỏa, tính hàn có khả năng thanh nhiệt, cho nên nó có tác dụng thanh nhiệt, giải độc; tiêu sưng, tán ứ. Quy vào tâm kinh có tác dụng thanh hỏa ở tim, tiêu tán tà nhiệt ở thượng tiêu. Khi vào máu có thể giúp lưu thông khí huyết, tiết nhiệt trong kinh mạch; khi vào ruột non có tác dụng thông bàng quang, dẫn thấp nhiệt, thanh nhiệt lợi tiểu. Cho nên, được dùng nhiều trong lâm sàng để chữa các chứng bệnh như giai đoạn đầu của bệnh nhiệt nóng, phong nhiệt cảm mạo, nhiệt nóng nước tiểu có màu đỏ do chứng lâm. Liên kiều còn có tác dụng điều trị các loại mụn nhọt. Trong sách Bản thảo cương mục có viết: “Thông ruột non, thải mụn mủ, trị mụn nhọt, giảm đau, thông kinh nguyệt”,; “thông khí huyết, giải khí tích tụ, tiêu sưng”. Cho nên trong sách Bản kinh đã nói đến các bệnh như: Bệnh thử lậu , tràng nhạc, u nhọt, lở loét ác tính, bướu cổ có thể dùng liên kiều để điều trị.
Lý Thời Trân có giải thích về công hiệu của liên kiều như sau: Liên kiều giống như tim người, có hai ngăn hợp thành, ở trong có nhân rất thơm, là thành phần chủ lực vào phần khí của Túc thiếu âm (thận) và Thủ Quyết âm kinh (tâm bào lạc). Do vậy, phần nhân là thành phần làm thuốc chủ yếu. Các loại đau sưng mưng mủ, u nhọt đều thuộc vào tâm hỏa, cho nên liên kiều được coi là thánh dược điều trị các loại mụn nhọt và nhiệt nóng quá dư thừa trong khí của 2 kinh Thiếu dương và Thái dương.
Ngoài ra, theo tạng phủ học trong Đông y, tâm kinh và tiểu tràng kinh tương thông với nhau. Liên kiều quy vào 2 kinh này, cho nên cùng với tác dụng thanh tiết hỏa ở tim, đồng thời giúp thông lợi tiểu tràng, tiết tháo nhiệt ở bàng quang, dẫn thấp nhiệt ở hạ tiêu, từ đó có hiệu quả lợi niệu.
Nghiên cứu hiện nay đã chứng minh, liên kiều có tác dụng tiêu diệt trực khuẩn gây ra các bệnh thương hàn, kiết lỵ, bệnh tả rất tốt, còn có khả năng ức chế hoạt động của virus cúm và một số chân khuẩn, vỏ của quả liên ,kiều còn có tác dụng tăng cường chức năng của tim mạch và lợi tiểu.
Tác dụng tiêu diệt trực khuẩn gây ra các bệnh thương hàn, kiết lỵ, bệnh tả, ức chế virus cúm và một số chân khuẩn.
Điều trị giai đoạn đầu của bệnh nhiệt nóng chứng phong nhiệt cảm mạo, nước tiểu có màu đỏ do chứng lâm.
Tác dụng tăng cường chức năng của tim mạch và lợi tiểu.
Điều trị các chứng viêm lở loét.
Điều trị tràng nhạc
Lấy liên kiều, hồ ma nghiền thành bột, uống bất cứ lúc nào.
Điều trị tiêu đờm
Liên kiều, cát căn, xích thược, hoàng cầm, chi tử, cát cánh, thăng ma, mạch đông, cam thảo, mộc thông, ngưu bàng tử, mỗi loại lấy một lượng thích hợp. sắc lấy nước uống.