(Vị thuốc thượng phẩm trong Thần nông bản thảo kinh)
Mẫu lệ là loại động vật vỏ sò sống trong các vùng biển. Cả năm đều có thể thu hoạch. Phương pháp bào chế là bỏ vỏ, lấy thịt, rửa sạch, phơi khô, sau đó cất đi để dùng.
Bản kinh có viết: Mẫu lệ vị mặn, tính bình. Chủ trị những triệu chứng nóng lạnh thất thường do nhiễm hàn khí, chứng sốt rét lúc nóng, lúc lạnh, miệng khát, thích uống nước lạnh, lưỡi đỏ, có rêu vàng, dãn tĩnh mạch, đó là những triệu chứng chủ yếu khiến cho cơ thể suy nhược, sợ gió; có thể tiêu trừ các chứng bệnh về tinh thần có ảnh hưởng không tốt đến sức khỏe như kinh hãi, nóng giận; hoãn giải chứng tay chân co quắp, trị các chứng cổ kết hạch lâu ngày dẫn tới phá vỡ chảy mủ thành rò rỉ, cũng có thể trị chứng khí hư khác thường ở phụ nữ.
Mẫu lệ tính hàn lại có chất nặng, có tác dụng lợi âm dưỡng dương, trấn tĩnh an thần; vì vị mặn thô ráp nên có tác dụng thu liễm cố sáp, làm mềm các chất ứ đọng. Công dụng dưỡng âm lợi dương chỉ mẫu lệ có thể trị chứng âm hư dẫn đến can dương xung lên. Biểu hiện chủ yếu của chứng can dương xung lên là đau đầu, chóng mặt, chân tay run, cơ thể không có lực, nhức mỏi, những biểu hiện này thường thấy ỏ người bệnh cao huyết áp. Mẫu lệ có công dụng trấn tĩnh, an thần, do vậy có thể trị chứng bệnh thần kinh, lo lắng, mất ngủ, còn có thể thu liễm, cố sáp, thích hợp dùng cho các bệnh ra mồ hôi trộm, tiêu chảy lâu ngày không khỏi, di tinh, xuất huyết tử cung. Trong Bản thảo cương mục có ghi chép: Mẫu lệ nghiền thành bột bôi lên cơ thể trị chứng ra mồ hôi trộm ở người lớn và trẻ nhỏ, trị chứng ra mồ hôi trộm do âm hư, có thể dùng kết hợp với rễ cây ma hoàng, xà sàng tử, gừng khô. Mẫu lệ còn có tác dụng làm mềm các chất cứng, làm tan những chất ứ đọng, Cái gọi là “nhuyễn kiên tán kết” là nói mẫu lệ có thể làm tiêu tan u nhọt. Do vậy, mẫu lệ thường dùng để trị các chứng cổ kết hạch. Ngoài ra, mẫu lệ sau khi sao có thể trị chứng ợ chua, có công hiệu giảm đau, ngừng ợ chua. Công hiệu của mẫu lệ và long cốt tương tự nhau. 2 vị thuốc này có thể sử dụng kết hợp với nhau. Nhưng mẫu lệ lấy dưỡng âm, tiêu trừ những vết sưng làm chủ, còn trấn tĩnh an thần lại thuộc về công dụng của long cốt
Chủ trị chứng can dương xung lên biểu hiện là đau đầu, chóng mặt, chân tay run, cơ thể không có lực, thường thấy ở người cao huyết áp
Lợi âm dưỡng dương, trấn tĩnh an thần, thích hợp dùng điều trị các chứng bệnh thần kinh, lo lắng, mất ngủ.
Trị chứng cổ kết hạch lâu ngày.
Thu liễm, thích hợp dùng cho các bệnh ra mồ hôi trộm, tiêu chảy lâu ngày không khỏi, di tinh, xuất huyết tử cung.
Trị chân tay co rút, thể hiện ở tứ chi không thể duỗi ra bình thường, cơ bắp chậm chạp không có lực
Trị khi tâm tỳ hư, có đờm
Lấy mẫu lệ đã sao qua nghiền thành bột, mỗi lần uống 6g với rượu.
Trị bệnh sốt rét lúc nóng, lúc lạnh
Mẫu lệ sao lên nghiền thành bột, đỗ trọng nghiền nhỏ thêm mật ong nặn thành viên bàng hạt ngô, mồi lẫn dừng rượu uống 50 viên.
Trị khí hư, ra mồ hôi trộm
Bột mẫu lệ, bột đỗ trọng, môi loại một phần bằng nhau. Mỗi lần uống 1 thìa với rượu.
Trị chứng ra mồ hôi trộm ở phụ nữ sau sinh
Bột mẫu lệ, cám mạch (sao vàng), mỗi lần uống 3g với canh thịt lợn.
Trị bệnh tiêu khát
Dùng đất vàng bọc kín mẫu lệ, luyện đến khi có màu đỏ, lấy thịt mẫu lệ nghiền nhỏ. Mỗi lần dùng nấu canh chung với cá chép đề uống canh, mỗi lần uống 3g.
Trị chứng chảy máu cam
Mẫu lệ 3g, thạch cao 1,5g. Các vị thuốc trên nghiên nhỏ, mỗi lần dùng rượu uống 1 thìa, cũng có thể thêm mật ong nặn thành viên, 1 ngày dùng 3 lần
Trị bí tiểu
Bột mẫu lệ, hoàng bố (sao lên), cả 2 vị thuốc nghiền thành bột, mỗi lần dùng 3g uống với nước sắc hồi hương.
Trị đi ngoài phân lỏng
Bột mẫu lệ , thêm giấm, trộn đều, sau đó nặn thành viên bằng hạt ngô. Mỗi lần dùng nước cháo uống 30 viên, một ngày dùng 2 lần.
Trị âm nang thủy thũng
Mẫu lệ ( sao vàng, nghiền thành bột) 62g, gừng khô ( nướng qua) 31g. Các vị thuốc trên nghiền nhỏ, thêm nước lạnh, trộn đều, đắp lên vùng bị bệnh, lát sau chỗ bị bệnh có cảm giác nóng ran, đợi thuốc khô thì thay thuốc khác, đến khi tiểu tiện được thì thôi
Trị rong kinh
Mẫu lệ ( sao qua, nghiền nhỏ), cho thêm giấm gạo nặn thành viên tròn, lại sao lên, nghiền nhỏ. Tiếp theo thêm giấm gạo trộn với lá cây ngải nấu thành dạng cao, nặn thành viên bằng hạt ngô, mỗi lần dùng nước sắc ngải cứu uống 40 - 50 viên.
Trị vết thương chảy máu do dao cắt.
Dùng mẫu lệ đắp lên vùng bị thương
Trị những vết sưng do mụn mới xuất hiện
Dùng bột mẫu lệ đã sao cho thêm nước trộn đều bôi lên vết sưng, khi thuốc khô thì thay thuốc khác.
Sức khỏe 24h - Tin tức - Kiến thức - Y học
Địa chỉ:
Điện thoại:
Email: skhoe24h@gmail.com
