Công dụng, liều dùng vị thuốc Ích trí nhân

973 20/01/2021

ÍCH TRÍ NHÂN

 

TÊN KHÁC

ích trí, ích tri tử 

TÊN KHOA HỌC

Alpinia oxyphylla Miq.

THỔ SẢN

Quảng Đông và đảo Hải Nam thuộc Trung Quốc. 

BỘ PHẬN DÙNG

Quả và hạt.

TÍNH VỊ - QUY KINH

Vị thơm cay, tính ấm. Vào 3 kinh tỳ, tâm, thận.

TÁC DỤNG

Thuốc cường tráng, ấm thận, ôn tỳ, cầm đi ỉa lỏng, dùng làm thuốc chữa đái dầm, di mộng tinh, bổ dạ dày.

Sách Bản thảo bị yếu ghi: ích trí nhân chuyên bổ mệnh môn và tam tiêu, kiên tinh cố khí, khai uất kết, ấm dạ dày, ăn chóng đói, sạch đờm dãi, bớt di tiểu tiện nhiều. Nếu bị tràn trề mà thượng thổ hạ tả và các chứng băng đới tiết tinh, dùng ích trí nhân chữa rất hay.

Sách của Mậu Hy Ung đời Minh ghi: ích trí vị cay khí ôn không độc vào túc thiếu âm, vị cay nên tán kết, vị ôn nên thông hành, khí thơm nên vào tỳ. Bẩm tính kim hoà thổ nên táo và thu liễm. Vì liễm nên trị được di tinh, hư lậu và bệnh tiểu tiện dầm dề đều là những bệnh do thận khí bất cố. Tỳ thận khí hư không làm được đủ chức năng của nó, thận không nạp, tỳ không nhiếp nên khí nghịch thượng phù dãi dớt chảy ra nên hay nhổ. Vị này nạp nhiếp được khí của tỳ thận thời nghịch khí trở về nên khỏi bệnh.

KIÊNG KỴ

Bệnh thực hỏa, các bệnh do hỏa nghịch lên không nên dùng.

LIỀU DÙNG

Dùng sống: Đập bỏ vỏ lấy nhân giã dập. Dùng chín: Lấy nhân sao qua đập dập. Ngày dùng 4-12g.

BÀI THUỐC CHỮA BỆNH CÓ ÍCH TRÍ NHÂN

1. Đi đái rắt vì hơi ở bàng quang yếu dùng: ích trí nhân tẩm muối sao, Thiên thai, Ô dược hai vị bằng nhau tán nhỏ dùng Sơn dược đun với rượu làm hồ viên bằng hạt ngô mỗi lần uống 70 viên lúc đói bằng nước muối loãng.

2. Chữa chứng tâm hư niệu hoạt và xích bạch đới dùng: ích trí nhân, Bạch linh, Bạch truật. Các vị bằng nhau tán nhỏ mỗi lần uống 12g thang bằng nước.

3. Bệnh bạch trọc sinh đau bụng không cứ nam nữ dùng: ích trí nhân tẩm nước sao, Hậu phác tẩm gừng, Táo tàu 1 quả sắc uống thì khỏi.

4. Bụng đau rồi đột nhiên đi tả ngày đêm không ngớt, uống các thứ thuốc không khỏi. Đấy là khí thoát dùng 80g ích trí nhân sắc nước uống kiến hiệu ngay.

5. Chữa thận hư, di tinh ban đêm đái nhiều dùng: ích trí nhân, Hoài sơn, Ô dược bằng nhau tán bột hay làm viên. Uống mỗi lần 12g, ngày uống 2-3 lần.

Tags: ích trí nhân,