
TỔNG QUÁT
Gien di truyền, chế độ dinh dưỡng, tập luyện và sức khỏe tổng quát quyết định bé sẽ phát triển chiều cao tới đâu. Hầu hết trẻ em dù cao hay thấp đều không có vấn đề về phát triển; các bé chỉ đơn giản lớn theo cách được lập trình trong gien di truyền (do lịch sử gia đình). Cha mẹ thường ngạc nhiên khi biết rằng kích thước khi sinh của con họ không nhất thiết dự đoán chiều cao của bé khi trưởng thành. Chiều cao trưởng thành liên quan nhiều hơn đến chiều cao lúc 3 tuổi.
Ở mỗi cuộc khám sức khỏe, bắt đầu với lần khám lúc mới sinh, bác sĩ nhi sẽ đo chiều dài (chiều cao) và cân nặng của con bạn. Cho tới khi bé bước sang tuổi thứ 3, bác sĩ nhi sẽ đo thêm kích thước đầu bé để đảm bảo bé phát triển ở tốc độ hợp lý. Tất cả những số đo cân nặng, chiều dài (chiều cao), và vòng đầu đều nên được điền vào biểu đồ các đường cong phát triển và bác sĩ nhi nên chia sẻ thông tin này với bạn. Việc con bạn cao, thấp hay có chiều cao trung bình thì cũng không quan trọng bằng tốc độ phát triển của bé. Nếu bé phát triển theo một trong các đường thì chắc chắn là bé phát triển bình thường.
Trong suốt 3 năm đầu đời, trẻ nhỏ và trẻ tập đi thường chuyển từ đường cong này sang đường cong khác cho tới khi các bé ổn định theo đường cong di truyền của mình, hiện tượng mà các chuyên gia nhi khoa gọi là chuyển đổi đường cong phát triển ở trẻ nhỏ. Vì một số trẻ khi sinh ra thì dài nhưng lại có “gien ngắn”, hoặc một số trẻ khi sinh ra thì ngắn nhưng lại có “gien dài”, nên hiện tượng chuyển đổi cũng là khá bình thường. Hầu hết trẻ tìm được đường cong theo gien của mình ở tuổi thứ 2 hoặc 3.
Chế độ dinh dưỡng rất quan trọng đối với sự phát triển, và nếu trẻ tiếp nhận quá nhiều calo, quá trình phát triển có thể bị chậm lại. Tuy nhiên, những trẻ kén ăn lại thường có tốc độ phát triển bình thường, dù các bé có vẻ ăn rất ít, lý do là vì các bé tiêu thụ đủ lượng calo trong những lựa chọn thức ăn hạn chế của mình. Những trẻ tăng cân quá nhiều cũng thường có nguy cơ gặp phải các vấn đề béo phì; cho bé ăn quá nhiều sẽ không cải thiện sự phát triển hay sức khỏe về lâu dài.
Nói chuyện với bác sĩ nhi nếu con bạn:
- Giảm cân hoặc không tăng được cân
- Có vẻ như tăng cân quá nhiều.
CẢNH BÁO!
Trẻ em phát triển tốt nhất khi các bé tập luyện đều đặn; hãy thảo luận với bác sĩ nhi về các biện pháp tăng hoạt động thể chất trong gia đình bạn.
Một số trẻ có vóc người nhỏ không có đủ mức tiết tố tăng trưởng. Nếu chẩn đoán được hiện tượng thiếu hụt nội tiết tố tăng trưởng, điều trị hormone trong những năm phát triển có thể giúp bé đạt đến chiều cao chấp nhận được ở tuổi trưởng thành. Phương pháp điều trị này dành cho trẻ gặp các vấn đề về tuyến yên (hormone) đã được xác định. Các bác sĩ nhi khuyên không nên điều trị cho một bé khỏe mạnh mà thấp bằng hormone tăng trưởng chỉ để bé cao hơn.
Những nguyên nhân khác của một vóc dáng thấp bao gồm tiếp xúc với một bệnh nhiễm trùng, các loại thuốc hay cồn (rượu) khi còn ở trong bụng mẹ; rối loạn nhiễm sắc thể; hoặc sinh cực non. Trong hầu hết các trường hợp, những vấn đề này đều có thể được phát hiện trước khi sinh hoặc ngay sau khi sinh và biện pháp điều trị được bắt đầu.
Đôi khi những trẻ được nhận nuôi từ nước ngoài có thể lớn chậm lại hoặc phát triển muộn do suy dinh dưỡng. Các bé cần được hỗ trợ đặc biệt và nhiều calo hơn bình thường để bắt kịp mức độ phù hợp với lứa tuổi của mình. Những tổ chức nhận con nuôi có thể giúp bạn liên hệ với các nhóm hỗ trợ cho những cha mẹ ở hoàn cảnh tương tự, bác sĩ nhi sẽ giúp bạn bằng lời khuyên và các khuyến nghị.