Các danh y cổ đại Trung Quốc rất coi trọng bệnh tật của trẻ con, ở thời kỳ chiến quốc, danh y Biển Thước đã là thầy thuốc nhi khoa. Đến đời nhà Đường danh y Tôn Tư Mạc càng chú ý đề xướng thành lập nhi khoa riêng. Đến đời nhà Tống xuất hiện một danh y chuyên về nhi khoa, ông chính là Tiền Ất, được hậu thế tôn vinh là “Thánh nhi khoa”.
Tiền Ất là người Quân Châu (nay là tỉnh Sơn Đông) Ông sinh năm 1023. Việc Tiền Ất chuyên sâu về nhi khoa có liên quan đến cuộc đời bi thảm của ông thời niên thiếu.
Bố Tiền Ất là thầy thuốc dân gian, bình thân ông thích nhất hai việc: một là đi chơi xa, hai là uống rượu. Khi Tiền Ất lên ba tuổi, bố ông bỏ nhà đi ngao du, và cũng từ đó không một tin tức gì về nhà. Tiền Ất ở nhà với mẹ, hai mẹ con dựa dẫm vào nhau sống qua ngày. Một năm sau, điều bất hạnh nữa lại đến, mẹ Tiền Ất lâm bệnh mà chết. Từ đó cậu bé bốn tuổi trở thành đứa bé mồ côi cha lẫn mẹ. Rất may được hai bà cô và dì đưa về nuôi.
Lúc bốn tuổi, Tiền Ất rất ốm yếu trông chẳng khác nào đứa bé mới lên hai, bà dì ôm Tiền Ất vào lòng mà lòng đau như cắt. Bà cô ở bên cạnh cũng là một thầy thuốc dân gian, nhìn thấy khí sắc của Tiền Ất bèn biết đứa bé này bẩm sinh không tốt, suy nhược dinh dưỡng, nguyên khí tổn thương... Vì thế bà hay an ủi dì của Tiền Ất: “Bà đừng quá lo, trẻ con chỉ do lúc bé thiếu sữa mẹ mà dinh dưỡng không tốt đó thôi, chúng ta sẽ điều chỉnh dần dần cho nó, nó sẽ lớn khỏe ngay thôi”.
Cả cô và dì đều rất yêu thương Tiền Ất, họ chăm sóc cẩn thận, bồi dưỡng sức khỏe cho Tiền Ất. Sau một thời gian sức khỏe của Tiền Ất đã tốt dần, thể chất cũng rắn chắc thêm lên, nhưng vóc dáng thì vẫn thấp hơn những đứa bé cùng tuổi.
Lúc nhỏ Tiền Ất bị bệnh bại liệt, nên chân trái hơi bị teo, đi đứng không được thuận lợi; cho nên tính tình cũng thích yên tĩnh, không thích hoạt động. Ông rất thích thú khi xem bà cô khám bệnh; vì thế hằng ngày ông đều ngồi bên cạnh cô để xem cô bốc thuốc kê đơn. Lâu ngày rồi cũng vừa mắt quen tai, nhớ được tên một số vị thuốc thường dùng như cam thảo, hoàng liên v.v...
Đến tuổi đi học, bà cô gửi ông học ở một trường tư. Sau khi tan học các bạn bè của Tiền Ất chơi đùa chạy nhảy còn Tiền Ất thì lại thích về nhà lặng lẽ ngồi bên cạnh cô để xem cô khám bệnh.
Một hôm, người đến khám bệnh rất đông, bà cô bận tíu tít, trong ánh mắt của Tiền Ất rất muốn giúp cô một tay, nên đã nói với cô: “Cô ơi, cho phép cháu giúp cô dán thuốc cao cho chú này nhé!”
Bà cô vừa ngạc nhiên vừa vui vẻ nói: “Cháu biết làm à?”.
“Vâng ạ”, Tiền Ất cố gật đầu và nói. Ông lấy thuốc cao từ tay cô và dán chính xác vào chỗ đau ở sau lưng bệnh nhân.
“Giỏi quá, cháu có thể giúp cô được rồi đấy". Bà cô vui vẻ xoa đầu đứa cháu. Từ đó trở đi, Tiền Ất có thể giúp cô làm một số việc nhỏ trong điều trị bệnh nhân.
Đến 14,15 tuổi, Tiền Ất trở thành trợ thủ đắc lực không thể thiếu đối với cô. Ông giúp cô ghi lại các đơn thuốc, pha chế thuốc; có lúc bà cô còn bảo ông châm cứu cho bệnh nhân.
Cũng bắt đầu từ đó, ban ngày đi học, lúc tan học về nhà làm trợ tá cho cô, ban đêm tự ngồi đọc sách y học. Vài năm sau ông có thể tự điều trị một số bệnh đơn giản cho bệnh nhân.
Trong quá trình khám chữa bệnh, Tiền Ất phát hiện những người bị hen suyễn, lưng gù v.v... phần lớn là di chứng để lại của các bệnh bị mắc phải lúc nhỏ. Bản thân ông cơ thể gầy yêu, phát triển không tốt cũng là do lúc nhỏ mắc nhiều bệnh mà sinh ra. Vì thế ông cảm thấy muốn cứu người nên bắt đầu từ sự quan tâm các bệnh tật của trẻ em.
Một hôm, ông đem những suy nghĩ của mình nói với cô, bà cô nghe xong rất đồng cảm với ông, nhưng có cũng khuyên bảo ông: “Khám và chữa bệnh cho trẻ con là việc không đơn giản đâu! Mạch của trẻ con rất yếu, vừa nhìn thấy thầy thuốc đã khóc la lên rồi nên bắt mạch rất khó được chính xác. Trẻ con lại không biết cách nói ra bệnh của mình, dùng thuốc hơi nhiều một chút là dễ xảy ra chuyện. Vì thế cho dù là danh y cũng rất sợ khám bệnh cho trẻ con".
Tiền Ất đáp: “Cô nói rất đúng, nhưng mà cháu nghĩ do bệnh trẻ con khó điều trị mới cần nghiên cứu nhiều đến nó. Vì vậy cháu nghĩ sau này sẽ chuyên nghiên cứu về cách phòng trị bệnh trẻ con”.
Bà cô thấy Tiền Ất đã quyết tâm nên đã truyền đạt lại hết những kinh nghiệm lâu nay về khám chữa bệnh trẻ em lại cho Tiền Ất. Đồng thời Tiền Ất tiếp tục nghiên cứu sâu về y học đặc biệt là đối với các bệnh trẻ em và tổng kết những kinh nghiệm thực tiễn trong điều trị; sáng tạo ra những bài thuốc mới, điều trị được rất nhiều bệnh phức tạp của trẻ em. Và cũng từ đó ông được nổi tiếng khắp nơi.