
Phương pháp chữa bệnh bằng châm cứu là thầy thuốc dựa vào các huyệt vị đã được mô tả trên sách châm kim vào các huyệt vị đó để trị bệnh, những huyệt vị đó đều có vị trí cố định và có tên gọi. Nhưng có một huyệt vị rất đặc biệt, nó không có vị trí cố định mà tùy theo điểm ấn xuống thấy đau và vị trí chỗ đau mà di chuyển. Huyệt vị này gọi là “huyệt a thị", do Tôn Tư Mạc phát hiện. Ở đây có một mẩu chuyện rất lý thú về huyệt vị đó.
Một lần, có một người bị đau chân tìm Tôn Tư Mạc để chữa bệnh. Do chân đau, bệnh nhân đi lại không thuận lợi lắm, lại hằng ngày phải đến châm cứu, uống thuốc nữa, nên Tôn Tư Mạc sắp xếp cho bệnh nhân điều trị ở tại nhà mình. Nhưng tháng đã trôi qua mà bệnh không đỡ được tí nào, bệnh nhân cảm thấy thất vọng và chào cáo biệt để về nhà.
Thực ra Tôn Tư Mạc cũng rất sốt ruột nhưng không muốn bỏ qua. Ông nói với bệnh nhân: “Anh không nên sốt ruột về nhà, chúng tôi thử nghiệm thêm nửa tháng nữa, nếu quả thực không hiệu quả, anh về nhà, được chứ?”
Đêm hôm đó, Tôn Tư Mạc trằn trọc mãi không sao chợp mắt được, ông nghĩ lại tình hình chữa chạy nửa tháng qua, mình cũng châm cứu đúng vào các huyệt như trong sách đã hướng dẫn nhưng tại sao lại không có hiệu quả?
Đột nhiên, ông nghĩ ra, hay là trên cơ thể con người còn có những huyệt vị chưa phát hiện? Nghĩ đến đó, ông bật ngồi dậy, tự tìm mò trên cơ thể mình và tự thử châm một số huyệt trên cơ thể.
Sáng hôm sau, ông bảo bệnh nhân nằm ngay trên giường của mình, duỗi thẳng chân ra. Sau đó ông ấn thử các huyệt vị từng phân từng tấc một và luôn hỏi bệnh nhân: “Có phải chỗ này đau không?", nhưng lần nào bệnh nhân cũng đều nói: “Không phải, không phải, không đau..."
Tôn Tư Mạc không nản chí vẫn tiếp tục ấn thử, khi ấn đến một vị trí, đột nhiên bệnh nhân kêu to “A, là, là, là, chỗ đấy đau...” Tôn Tư Mạc liền ấn chặt chỗ đấy, xem đó là một huyệt vị và dùng kim châm cứu. Một lát sau, bệnh nhân nói với ông: “Tôn đại phu, chân của con hết đau rồi".
Tôn Tư Mạc ghi lại huyệt vị nói trên, đến sáng ngày thứ ba ông lại châm cứu vào huyệt vị nói trên nhưng lại không có hiệu quả. Tôn Tư Mạc lại dùng phương pháp ấn thử tìm cho được điểm đau và châm cứu vào đấy. Cứ thế, châm tiếp mấy ngày nữa, chân đau của bệnh nhân được chữa khỏi.
Từ đó, Tôn Tư Mạc tổng kết lại một phương pháp châm cứu mới mà trong các sách y chưa ghi chép lại, đó là đau chỗ nào châm vào chỗ nấy. Làm như vậy, đã mở rộng các huyệt vị châm cứu.
Tôn Tư Mạc cho rằng: trong các sách cổ chưa có đề cập đến huyệt vị này, nên đặt cho nó một cái tên để mọi người biết và gọi, nhưng huyệt vị này lại không ở một chỗ cố định trên cơ thể, cũng không biết có mấy cái, gọi tên gì cho phù hợp đây? Bỗng ông nghĩ ra khi lần đầu tiên tìm ra huyệt vị này, bệnh nhân kêu: “a, là,là, là, chỗ đấy đau..." Vậy đặt cho nó tên là: “a là huyệt".